Regalia władców Polski

Regalia władców Polski - insygnia koronacyjne polskich władców, atrybuty władzy królewskiej używane przez królów Polski.

Korona

Podstawowy atrybut władzy królewskiej. Polscy władcy korzystali z pięciu koron:

• korona Siemowita

Najstarsza i najczęściej stosowana korona królewska. Po raz pierwszy koronował się nią książę Siemowit I Okrutny podczas swojej koronacji w 879 roku. Następnie używała jej większość jego następców, zarówno z dynastii Piastów, Mazowieckich, jak i Lubomelskich. Szczerozłota, składająca się z siedmiu segmentów, wysadzana drogocennymi kamieniami szlachetnymi: rubinami, szmaragdami, szafirami. Według badań została zmodyfikowana przez dodanie tzw. sterczynek przy koronacji króla Masława I.

Używali jej: Siemowit I, Masław I, Janko I Nieprawy, Krystyn I Zdobywca, Kazimierz I Wielki, Stefan Wielki, Gierołt I, Gierołt II, Jacek I, Kazimierz III oraz Krystyn III.

• korona Mieszka

Korona użyta przy koronacji króla Mieszka I. Nieznane są powody, dla których władca ten zdecydował się na użycie innej korony. Szczerozłota, złożona z dwunastu segmentów, ze sterczynkami przypominającymi wizerunek orła.

Używali jej: Mieszko I, Wielisław I, Paweł I, Paweł II, Boguchwał I, Mirosław I, Miłobrat I oraz Kazimierz II.

• korona pomorsko-czeska

Insygnium koronacyjne króla Masława II Półrękiego, użyte przy koronacji tego władcy na króla Pomorza w 1009 roku. Używana jako atrybut władzy królów Polski nad dwoma innymi królestwami: Pomorza i Czech, ale też w okresie po upadku tzw. Trójkorony,przez kilku innych władców. Szczerozłota, tworzona z 7 segmentów, wysadzana rubinami i szafirami.

Używali jej: Masław II Półręki, Mieszko II Wielki, Karol I, Wielisław II Śmiały oraz Krystyn II.

• korona Gertrudy

Gertruda jako pierwsza kobieta na polskim tronie użyła własnej korony podczas koronacji w 1189 roku. Nie jest wiadome, czy używana była wcześniej przez małżonki polskich królów, jednak badania wskazują na jej powstanie dużo wcześniej przed wspomnianą koronacją. Pewne jest za to, że nosiły ją później żony jej następców. Szczerozłota, złożona z dziesięciu segmentów.

Używały jej: Gertruda I, Scholastyka i Gertruda II.

• korona Zwinisławy

Korona użyta podczas koronacji królowej Zwinisławy w 1373 roku. Również w przypadku tego insygnium nie ma pewności co do jego wykorzystania przez małżonki polskich władców. Szczerozłota, składająca się z siedmiu segmentów.

Nosiła ją jedynie królowa Zwinisława I.

• korona Heleny

Korona została ukuta na żądanie królowej Heleny pod koniec jej życia, która w ten sposób chciała podkreślić swój majestat władczyni katolickiego imperium, jakim w XVII w. była Polska.

Używały jej: Helena I i Wolisława Zjednoczycielka